Wierzono, że kwiaty ogórecznika dodawane do wina podnoszą morale wojowników wzmagając ich męstwo. W medycynie tradycyjnej ogórecznik lekarski stosowano jako środek wykrztuśny, napotny i moczopędny oraz do leczenia oparzeń i obmywania ran. Stosowany był także w leczeniu problemów trawiennych a nawet zatruć.
.
Liście i kwiaty ogórecznika lekarskiego są bogate w związki, które stymulują pracę nadnerczy. Tymczasem nadnercza odpowiedzialne są za wydzielanie adrenaliny (hormonu walki), a więc obserwacje starożytnych mogły być trafne. Do substancji czynnych należą związki śluzowe , kwasy organiczne (jabłkowy, cytrynowy), oraz alkaloidy i flawonoidy. Ogórecznik zawiera też witaminę C oraz beta karoten.
Ze względu na zawartość związków śluzowych ogórecznik działa osłaniająco na błonę śluzową jamy ustnej, przełyku i żołądka.
Olej z nasion ogórecznika tłoczony na zimno to bogate źródło bardzo wartościowego kwasu gamma- linolenowego (GLA), nienasyconego kwasu tłuszczowego z rodziny omega-6, który ma działanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne, przeciwzakrzepowe.
Olejek z ogórecznika przywraca skórze elastyczność i zapobiega jej przedwczesnemu starzeniu. Oczyszcza też pory skóry. Ze względu na zawartość cennego kwasu GLA nawilża skórę i łagodzi podrażnienia oraz regeneruje naskórek. Dzięki połączeniu tych właściwości stosowany jest w kosmetykach do pielęgnacji każdego rodzaju cery , także naczynkowej. Przyczynia się również do zmniejszenia rozstępów.